Jak przygotować się do sprawy rozwodowej?

Z każdym rokiem liczba spraw rozwodowych wzrasta. Według statystyk w roku 2019 zawarto prawie 183 000 związków małżeńskich, z czego 65 000 zakończyło się rozwodem.

Zarówno zawarcie małżeństwa, jak i jego ustanie z przyczyn innych niż śmierć jednego z małżonków, pozostają pod kontrolą państwa. Niedopuszczalne jest rozwiązanie małżeństwa w drodze porozumienia małżonków. Mimo iż trwałość małżeństwa jest jedną z podstawowych zasad prawa rodzinnego to ustawodawca dopuścił możliwość rozwiązania związku małżeńskiego.

Rozwód i jego przesłanki

Rozwód jest definitywnym zakończeniem związku małżeńskiego przez sąd, w sytuacji gdy pomiędzy małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia. Rozwiązania małżeństwa przez rozwód może żądać każdy z małżonków. Postępowanie rozwodowe prowadzone jest przez sąd okręgowy w trybie procesowym jako postępowanie odrębne. Małżeństwo musi istnieć w chwili wytoczenia powództwa o rozwód.

Na podstawie przepisów art. 56 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (w dalszej części K.r.o.) można wyróżnić jedną przesłankę pozytywną orzeczenia rozwodu w postaci trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego oraz trzy przesłanki negatywne, tj. żądanie rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia, sprzeczność rozwodu z dobrem wspólnych małoletnich dzieci oraz sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Sąd powinien w pierwszej kolejności ustalić istnienie przesłanki pozytywnej, a następnie zbadać, czy nie istnieje przesłanka negatywna.

Kiedy rozpad małżeństwa jest zupełny i trwały?

Przesłanka pozytywna rozwodu zostaje spełniona wówczas, gdy rozkład pożycia jest trwały i zupełny. Rozkład ma charakter zupełny, jeżeli ustały więzi fizyczne, duchowe (uczuciowe) i gospodarcze małżonków. Zachowanie co najmniej jednej z więzi, np. gospodarczej, sprawia, że nie można mówić o pozytywnej przesłance orzeczenia rozwodu. Podobnie istnienie więzi cielesnej, mimo braku więzi duchowej i gospodarczej, świadczy o tym, że rozkład pożycia nie ma charakteru zupełnego, a powództwo rozwodowe powinno zostać oddalone.

Irrelewantne dla stwierdzenie przesłanki pozytywnej orzeczenia rozwodu pozostaje okres jaki upłynął od zawarcia małżeństwa do czasu, kiedy rozpoczął się rozkład pożycia małżonków. Nawet krótki upływ czasu od daty zawarcia związku małżeńskiego przez osoby w młodym wieku i krótki stosunkowo okres rozkładu pożycia nie wyłączają same przez się orzeczenia rozwodu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dn. 14 grudnia 1984 r., sygn. akt: III CRN 272/84, OSNC 1985, nr 9, poz. 135).

Rozwód – od czego zacząć i jak się przygotować?

Rozważając decyzję o zakończeniu związku małżeńskiego warto skorzystać z profesjonalnej porady prawnej, której udzieli adwokat lub radca prawny zajmujący się prawem rodzinnym i opiekuńczym. Doświadczony adwokat lub radca prawny będzie waszym wsparciem i poprowadzi was przez cały proces rozwodowy.

Pamiętajmy, że każdy rozwód jest inny, nie ma dwóch takich samych związków małżeńskich, a co za tym idzie nie ma dwóch takich samych spraw rozwodowych. Każdą sprawę rozwodową sąd rozpatruje indywidualnie biorąc pod uwagę okoliczności danej sprawy.

Pierwszym krokiem, od którego należy zacząć jest ustalenie, czy istnieją przesłanki do rozwiązania małżeństwa przez rozwód, a mianowicie, czy doszło trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego i brak jest widoków na powrót małżonków do wspólnego i zgodnego pożycia, i jednocześnie, czy nie występują przesłanki negatywne rozwodu.

W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na powyższe pytania należy zastanowić się, w jaki sposób chcemy zakończyć związek małżeński – bez orzekania o winie czy z orzeczeniem o winie małżonka.

Najszybszy sposób na zakończenie związku małżeńskiego

Niewątpliwie z doświadczenia Kancelarii GLASS-BRUDZIŃSKI Adwokaci i Radcy Prawni możemy powiedzieć, że najszybszym sposobem na zakończenie związku małżeńskiego jest rozwód bez orzekania o winie, często kończący się na pierwszej rozprawie. Podstawową kwestią w takim przypadku jest porozumienie się małżonków, tak w kwestiach dotyczących samego związku małżeńskiego, jak i małoletnich dzieci.

W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym brak jest definicji winy za rozkład pożycia małżeńskiego. A co za tym idzie, zastosowanie ma ogólne rozumienie winy z prawa cywilnego. Zgodnie z nim na winę składają się dwa elementy:

• obiektywny w postaci naruszenia określonej normy postępowania
• subiektywny określający stosunek psychiczny osoby do własnego zachowania się lub do zaniechania.

Co ważne, między takim zachowaniem się lub postępowaniem małżonka, a powstałym rozkładem pożycia małżeńskiego musi istnieć związek przyczynowy.

W wyroku orzekającym rozwód sąd ma trzy możliwości w przedmiocie orzekania o winie może:

1. Orzec o winie jednego lub obojga małżonków (art. 57 §1 K.r.o.),
2. Nie orzekać o winie na zgodne żądanie małżonków (art. 57 §2 K.r.o.),
3. Ustalić, że małżonek (małżonkowie) nie ponosi (nie ponoszą) winy za rozkład pożycia małżeńskiego.

Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jak i orzecznictwo nie wprowadzają rozróżnienia stopnia winy małżonków. Nie odróżnia się winy „większej” i „mniejszej”.

Podstawą przyjęcia winy jest ustalenie, że zachowanie małżonka przyczyniło się do powstania lub pogłębienia rozkładu pożycia małżeńskiego. Bez znaczenia jest to, w jakim stopniu każde z małżonków przyczyniło się do tego. Nierówny stopień winy małżonków nie stanowi przeszkody do uznania ich współwinnymi rozkładu pożycia. Małżonek, który doprowadził do powstania jednej z wielu przyczyn rozkładu, musi być uznany za współwinnego, chociażby drugi małżonek dopuścił się wielu i to cięższych przewinień (por. wyrok Sądu Najwyższego z dn. 29 czerwca 2000 r., sygn. akt: V CKN 323/00, LEX nr 52485).

Żądając rozwodu z orzeczeniem o winie małżonka niewątpliwie należy liczyć się z trwającym kilka lat postępowaniem sądowym. W takim postępowaniu sądowym należy udowodnić, który z małżonków ponosi wyłączną winę za rozkład pożycia małżeńskiego.

Cała procedura rozwodowa powinna być dobrze przygotowana, indywidualnie na potrzeby każdego Klienta przez doświadczonego adwokata

Jakie dokumenty należy przygotować do pozwu rozwodowego?

Najważniejszym pismem jaki musimy przygotować jest pozew o rozwód, w którym musimy wskazać:

• właściwy sąd okręgowy (sądem właściwym jest wyłącznie sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu, a w przypadku braku takiego sądu wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli
  i takiego sądu nie ma to pozew kierujemy do sąd miejsca zamieszkania powoda);
• dane małżonków (imię, nazwisko, adres zamieszkania, PESEL, numer telefonu, adres
  e-mail);
• żądanie w zakresie rozwiązania związku małżeńskiego (bez orzekania
  o winie/ z orzeczeniem o winie małżonka/z orzeczeniem o winie obu stron);
• informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia;
• dowody, które chcielibyśmy, aby sąd przeprowadził w toku postępowania rozwodowego (dokumenty, świadkowie, opinie);

Dodatkowe dokumenty do pozwu rozwodowego w przypadku małoletnich dzieci

W przypadku, gdy małżonkowie mają małoletnie dzieci pozew o rozwód nadto powinien zawierać:

• żadanie w zakresie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron (władza rodzicielska dla obojga rodziców, ograniczenie władzy rodzicielskiej, pozbawienie władzy rodzicielskiej);
• żadanie w zakresie ustalenia miejsca zamieszkania małoletnich dzieci stron;
• żadanie w zakresie udziału rodziców w kosztach utrzymania małoletnich dzieci;
• żadanie w zakresie kontaktów rodziców z małoletnimi dziećmi.

Uzasadnienie do pozwu rozwodowego

Na koniec bardzo ważna część pozwu rozwodowego, a mianowicie jego uzasadnienie, które winno zawierać informacje na temat:

• przebiegu pożycia małżeńskiego;
• okoliczności rozkładu pożycia małżeńskiego – co doprowadziło do rozkładu pożycia
• małżeńskiego, kiedy nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego;
• ostatniego wspólnego miejsce zamieszkania małżonków;
• kosztów utrzymania małoletnich dzieci, sytuacji opiekuńczo-wychowawczej dzieci – jeśli ze związku małżeńskiego pochodzą małoletnie dzieci.

Inne dokumenty potrzebne do pozwu o rozwód

Do kompletnego pozwu o rozwód potrzebne będą również inne dokumenty:

• skrócony odpis aktu małżeństwa;
• skrócone odpisy aktu urodzenia małoletnich dzieci w przypadku, gdy małżonkowie je mają – jeśli dzieci jest już pełnoletnie, dokumenty nie są wymagane;
• potwierdzenia dokonania opłaty sądowej w wysokości 600 PLN, bądź w przypadku kiedy ubiegamy się o zwolnienie od kosztów sądowych do pozwu musimy dołączyć wypełnione oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania wraz z dokumentami potwierdzającymi naszą sytuacją majątkową
  i zarobkową (formularz jest dostępny w budynku każdego sądu, jak i na stronie internetowej www.gov.pl);
• dowody, na które powołujemy się w pozwie (np. potwierdzające wyłączną winę małżonka za rozkład pożycia małżeńskiego, koszty utrzymania małoletnich dzieci, możliwości majątkowe i zarobkowe małżonków itp.).

Podpisany pozew o rozwód wraz z załącznikami powinniśmy złożyć osobiście w sądzie lub wysłać za pośrednictwem operatora pocztowego w dwóch egzemplarzach.

Pomoc prawna doświadczonego adwakata w sprawie rozwodowej

Kancelaria GLASS-BRUDZIŃSKI Adwokaci i Radcy Prawni oferuje profesjonalną pomoc prawną w sprawach rozwodowych, jak i okołorozwodowych. Sprawy rozwodowe stanowią znaczną część spraw, którymi zajmują się nasi doświadczeni adwokaci. W związku z czym, jeśli zdecydowałeś się już na zakończenie swojego związku małżeńskiego, a może zastanawiasz się czy w twoim małżeńskie doszło do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, zapraszamy do współpracami z nami. Każdego Klienta, każdą sprawę traktujemy indywidulanie i priorytetowo.